Header Ads

Farkındalık Sahibi Bağırsak / İkinci Beyin Sesli Kitap 20




Ne zaman yiyecek veya içecek tüketsen, bağırsak veri toplama sisteminden gelen raporlar hem bağırsağındaki küçük beyne (enterik sinir sistemin) hem de kafandaki büyük beyne çeşitli hayati bilgiler sağlar. Büyük ve küçük beyninin her ikisi de yiyecek veya içecek tükettiğinde bu raporları almakla ilgilenir, ancak bu bilgilerin farklı yönleriyle ilgilenirler.


Küçük beynin, en uygun sindirim tepkilerini oluşturmak ve gerektiğinde bağırsak içeriğini kusma veya ishal yoluyla sindirim kanalının her iki ucundan dışarı atarak toksinleri ortadan kaldırmak için bağırsaktan gelen hayati bilgilere ihtiyaç duyar. Bu raporlar yemeğin boyutunu, bağırsağa giren içeriği (yağ, protein ve karbonhidrat içeriği gibi kimyasal bilgilerin yanı sıra konsantrasyonlar, kıvamlar ve parçacık boyutları dahil) kapsar. Ayrıca bakteri, virüs ya da kontamine gıdalardan kaynaklanan diğer toksinler gibi düşmanca davetsiz misafirlerin belirtilerini ortaya çıkaran istihbaratı da içerirler. Midene giren zengin bir tatlının yüksek yağ içeriği hakkında bilgi edindiğinde, mide boşalma hızını ve bağırsak geçişini yavaşlatacaktır. Bir yemeğin düşük kalori yoğunluğu hakkında bilgi edindiğinde, yeterli miktarda kalori sağlamak için mideden boşalmasını hızlandıracaktır. Ve potansiyel olarak zararlı davetsiz misafirler hakkında bilgi edindiğinde, su salgısını uyaracak, mideyi içeriğinden boşaltmak için peristaltizmin yönünü değiştirecek ve rahatsız edici maddeyi dışarı atmak için ince ve kalın bağırsak boyunca geçişi hızlandıracaktır.


Beynin ise daha çok genel sağlığın ve refahınla ilgilenir ve bu nedenle bağırsaklarından gelen farklı ipuçlarını izler ve bunları vücudunun diğer bölümlerinden gelen çeşitli sinyallerle ve çevrenle ilgili bilgilerle bütünleştirir. Enterik sinir sisteminde neler olup bittiğini izler, ancak buna ek olarak bağırsak tepkilerinle, duygularını yansıtan bağırsak durumunla, öfkelendiğinde midende ve kolonunda meydana gelen kasılmalarla ve depresyonda olduğunda bağırsak faaliyetlerinin yokluğuyla yakından ilgilenir. Başka bir deyişle, beyin bağırsak sahnesinde oynanan kendi tiyatrosunu izler. Beyin neredeyse kesinlikle bağırsakta yaşayan trilyonlarca mikrop tarafından üretilen bilgileri de alır ki bu da bağırsak-beyin sinyalleşmesinin sadece son yıllarda odaklanılan bir yönüdür. Beyin bağırsaktan gelen tüm duyusal bilgileri sürekli olarak izlerken, günlük sorumlulukları yerel kurumlara, bizim durumumuzda enterik sinir sistemine devreder. Beyin yalnızca senin bir eylemde bulunman gerektiğinde ya da durum bir beyin tepkisi gerektirecek kadar önemli bir tehdit oluşturduğunda eyleme doğrudan dahil olur.


Bu çeşitli duyusal mekanizmalar aracılığıyla bağırsakların, ister uyanık ister uykuda ol, günün her milisaniyesinde beynini içinde olup biten her şey hakkında bilgilendirir. Merkezi sinir sistemine sürekli geri bildirim sağlayan tek organ bağırsak değildir: Beynin vücudundaki her hücre ve organdan sürekli olarak duyusal bilgi alır. Akciğerlerin ve diyaframın her nefes alıp verişinde beyne mekanik sinyaller iletir, kalbin her kalp atışında mekanik sinyaller üretir, arter duvarların kan basıncı hakkında sinyaller gönderir ve kasların tonları veya gerginlikleri hakkında bilgi aktarır.


Bilim insanları vücudun durumu hakkında süregelen bu raporları "interoseptif" bilgi olarak adlandırıyor - beynin daha sonra vücudun sistemlerini dengede tutmak ve sorunsuz çalışmasını sağlamak için kullandığı bilgiler. İnteroseptif bilgi vücudun her bir hücresinden gelse de, bağırsak ve onun duyusal mekanizmalarının beynimize gönderdiği mesajlar sayıları, çeşitlilikleri ve karmaşıklıkları bakımından benzersizdir. Bağırsağının duyusal ağının, cildinin yüzey alanından iki yüz kat daha büyük olan bağırsağın tüm yüzey alanına dağıldığı gerçeğiyle başla  -yani, yaklaşık bir basketbol sahası büyüklüğünde. Şimdi oyuncuların hareketleri, ağırlıkları, hızlanma ve yavaşlamaları ve her sıçrayış ve iniş hakkında bilgi toplayan milyonlarca küçük mekanik sensörün bulunduğu bir basketbol sahası hayal et. Bağırsağın sinyalleri kimyasal, besinsel ve diğer bilgileri de içerdiğinden, bu metafor sadece bağırsak duyumları olarak kodlanan büyük miktarda bilgiyi tanımlamaya yardımcı olabilir.

Blogger tarafından desteklenmektedir.